Sẹo phì đại là như thế nào?
Đúng như tên gọi, sẹo phì đại là để chỉ các vết sẹo phát triển theo hướng phì đại. Đây cũng là kết quả của sự tăng sinh quá mức của mô đối với những tổn thương da, đặc trưng bởi sự tăng sinh nguyên bào sợi tại chỗ và sản xuất quá mức collagen.
Sẹo phì đại cũng nhô cao hẳn lên trên về mặt da. Tuy nhiên, các vết sẹo này chỉ nằm trong ranh giới tổn thương trước đó, sẹo không thể mở rộng diện tích ra các vùng da lành. Và dạng sẹo này có thể thoái tiến theo thời gian. Trong khi đó, sẹo lồi lại không có khả năng này.
Yếu tố nguy cơ dẫn đến sẹo phì đại
Dạng sẹo phì đại có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể. Miễn là da có tổn thương, không được xử lý tốt thì nguy cơ bị mắc sẹo sẽ là rất cao. Đây cũng là một dạng sẹo xấu gây nhiều ảnh hưởng đến thẩm mỹ, tác động trực tiếp đến tâm lý của người mắc sẹo. Nhất là khi các vết sẹo lớn, hình thành ở những vị trí hở và đặc biệt là bị giảm sắc tố da dẫn đến tình trạng thâm sẹo.
Các yếu tố nguy cơ gồm:
- Da sẫm màu.
- Yếu tố gia đình.
- Vấn để liên quan đến cơ địa.
- Người trẻ tuổi, phụ nữ mang thai.
- Vị trí: da vùng ức, vai và cánh tay, dái tai dễ bị sẹo phì đại hơn.
- Loại chấn thương (bỏng, trứng cá, tai nạn hoặc côn trùng cắn…), vết thương chậm lành (> 3 tuần).
Sẹo phì đại có nguy hiểm không?
Nếu hỏi sẹo phì đại có nguy hiểm không thì câu trả lời sẽ là không. Bởi trên thực tế, dạng sẹo này không hề ảnh hưởng đến sức khoẻ. Nó cũng không khiến cho tuổi thọ của bạn bị ngắn đi. Tương tự như sẹo lồi, lõm… sẹo phì đại chỉ khiến cho tính thẩm mỹ của da bị giảm đi nhiều.
Tuy nhiên, các vết sẹo phì đại quá lớn, không tự thoái tiến sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của con người. Nó khiến cho chúng ta không còn tự tin vào chính mình. Và cũng không làm cách nào để có thể che dấu những vết sẹo này. Chính điều này sẽ gây ra những rào cản trong giao tiếp xã hội, các mối quan hệ trong tình yêu và sự nghiệp khác.
Một vấn đề khác cần quan tâm đó chính là sẹo phì đại có khả năng gây ngứa da. Tình trạng ngứa sẽ lặp đi lặp lại nhiều lần và điều này sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến cuộc sống của con người. Đây cũng chính là lý do bạn cần quan tâm hơn đến các vết sẹo phì đại trên da, tìm cách kiểm soát sự phát triển của chúng và dần dần loại bỏ sẹo xấu để trả lại làn da khoẻ đẹp.
Sẹo phì đại điều trị có khỏi hay không?
Hiện nay việc điều trị sẹo phì đại vẫn đang được các cơ sở y tế tiến hành. Tuy nhiên, về kết quả chữa sẹo vẫn còn là một thách thức và gây nhiều tranh cãi. Điều này có nghĩa là sẽ không có cách điều trị sẹo tốt nhất. Thay vào đó, chúng ta cần thăm khám để bác sĩ đưa ra chẩn đoán về sẹo và tìm ra các giải pháp điều trị phù hợp nhất.
Cách tốt nhất để không còn phải lo lắng với sẹo phì đại đó chính là ngăn cản chúng xuất hiện. Vậy nên, khi có các tổn thương da, dù là nhỏ nhất bạn cũng cần điều trị sớm. Quá trình chăm sóc vết thương cũng như tốc độ lành thương càng nhanh thì khả năng hình thành sẹo xấu trên da sẽ càng giảm đi. Ngược lại, nếu như bạn chăm sóc vết thương không tốt, để gây ra tình trạng nhiễm khuẩn và thời gian lành thương kéo dài trên 3 tuần thì khả năng bị sẹo phì đại sẽ cao hơn rất nhiều.
Bên cạnh đó, nếu bạn có một chế độ nghỉ ngơi không khoa học làm vết thương lâu lành, ăn nhiều thực phẩm có khả năng tăng sinh ở vị trí sẹo và khiến cho sẹo phát triển. Do đó, điều trị sẹo phì đại thành công hay thất bại, hiệu quả nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào những vấn đề sau:
- Tình trạng sẹo nặng hay nhẹ
- Biện pháp điều trị sẹo được lựa chọn là gì
- Chế độ dinh dưỡng và chế độ nghỉ ngơi
- Các vấn đề liên quan đến cơ địa…
Các giải pháp điều trị sẹo phì đại dành cho bạn
Không có phương pháp điều trị đơn độc hay kết hợp nào được chứng minh là tốt nhất trong điều trị sẹo phì đại. Vậy nên, các bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng các phương pháp sau:
Tiêm corticosteroid nội tổn sẹo
Đây là phương pháp đơn giản nhất để giúp chúng ta xử lý sẹo phì đại và cả sẹo lồi. Chỉ định đầu bảng của các bác sĩ da liễu thẩm mỹ. Phương pháp giúp làm phẳng sẹo lồi, phì đạo 50- 100%, với tỷ lệ tái phát 9 – 50%. Hiệu quả với sẹo mới xuất hiện với liệu trình kéo dài từ 3-6 lần tiêm.
Để nâng cao hiệu quả điều trị tiêm sẹo, bác sĩ có thể sử dụng áp lạnh ngay trước khi tiêm nội tổn thương. Mục đích là giúp làm mềm sẹo, đồng thời cải thiện hiệu quả hơn so với điều trị đơn độc.
Tạo áp lực trên các vết sẹo phì đại
Thường sử dụng quần áo, băng ép hoặc thiết bị đặc biệt cho một số vị trí nhất định trên cơ thể. Nguyên lý điều trị là áp lực ép làm giảm sức căng oxy trong sẹo do tắc các mạch máu nhỏ, dẫn đến giảm tăng sinh nguyên bào sợi và tổng hợp collagen. Áp lực tối ưu thường từ 20 – 30mmHg.
Phương pháp điều trị sẹo phì đại này tuy đơn giản, tiết kiệm chi phí nhưng lại không phù hợp với tình trạng sẹo lâu năm. Bên cạnh đó, hiệu quả điều trị còn ở mức hạn chế. Quá trình chữa sẹo mất nhiều thời gian và có thể gây sự không thoải mái cho hầu hết bệnh nhân bởi sự vướng víu, gò bó.
Áp lạnh sẹo phì đại
Phương pháp áp lạnh có sử dụng nito hóa lỏng ở nhiệt độ thấp và tác động trên vùng da bị sẹo. Mục đích là làm đóng băng tổ chức sẹo, gây thiếu máu cục bộ dẫn đến hoại tử sẹo là làm xẹp sẹo phì đại. Chu kỳ đông lạnh-rã đông từ 10-30 giây và có thể lặp lại tối đa 3 lần mỗi lần điều trị. Các lần điều trị cách nhau 4-6 tuần, thông thường cần 5-10 lần để đạt hiệu quả.
Tuy có thể mang lại hiệu quả cao nhưng kỹ thuật điều trị này có thể gây ra một số các tác dụng phụ như đau, phù nề, giảm cảm giác và đặc biệt gây giảm sắc tố vĩnh viễn dẫn đến hạn chế việc sử dụng ở những bệnh nhân có làn da sẫm màu.
Điều trị laser sẹo phì đại
Có nhiều loại laser/ánh sáng được ứng dụng trong điều trị sẹo lồi và sẹo phì đại như laser màu (PDL), laser CO2 phân đoạn (fCO2) và IPL. Thông qua hiện ứng quang nhiệt chọn lọc trên hemoglobin, dẫn tới hình thành huyết khối vi mạch, làm giảm oxy mô sẹo, giảm tân tạo mô sợi à sẹo ít đỏ hơn, mềm hơn và giảm phì đại.
Phương pháp này thích hợp cho những trường hợp sẹo mới, đỏ và chủ yếu cải thiện màu sắc và độ mềm mại sẹo. Thời gian mỗi lần điều trị cách nhau 4-6 tuần với tỷ lệ cải thiện là 57-85%. Trong đó, laser fCO2 10.600nm và laser Er:YAG 2940nm là loại laser được sử dụng phổ biến trong điều trị sẹo phì đại.
Phẫu thuật sẹo phì đại
Phẫu thuật là phương án cuối cùng để giúp chúng ta loại bỏ sẹo phì đại trên da. Phương pháp được chỉ định khi các phương pháp điều trị bảo tồn không thành công hoặc không có khả năng cải thiện đáng kể; sẹo co kéo ảnh hưởng tới chức năng và thẩm mỹ, sẹo lồi lớn với đáy nhỏ.
Với phẫu thuật, bệnh nhân bắt buộc phải tới cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ có tay nghề thực hiện thủ thuật trong những môi trường vô trùng. Chú ý, sau thủ thuật sẹo phì đại vẫn có thể tái phát. Vậy nên, chúng ta cần thực hiện tốt các biện pháp điều trị dự phòng mà các bác sĩ đưa ra.
