Hiểu đúng về mụn trứng cá tuổi dậy thì
Tuổi dậy thì khiến cho cơ thể của các bạn trẻ có nhiều sự thay đổi. Và mụn trứng cá chính là một trong những biểu hiện đánh dấu tuổi dậy thì đang đến. Trứng cá tuổi dậy thì là bệnh da liễu thông thường khi có đến gần 80% các bạn trẻ phải trải qua. Bệnh có thể tự khỏi nhưng cũng có trường hợp tiến triển phức tạp và kéo dài, trở thành trứng cá ở người trưởng thành.
Trứng cá tuổi dậy thì được thể hiện với nhiều dạng mụn khác nhau. Biểu hiện bằng nhiều loại tổn thƣơng khác nhau nhƣ mụn cám, sẩn, sẩn viêm, mụn mủ, mụn bọc, nang…khu trú ở vị trí tiết nhiều chất bã như mặt, lưng, ngực. Tỷ lệ bị mụn trứng cá tuổi dậy thì ở nữ giới thường cao hơn nam giới. Bệnh có thể phát triển thành các đợt với các mức độ khác nhau.
Trước khi tìm hiểu nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì bạn cần biết đây là bệnh lành tính. Trứng cá hầu như không ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống nếu như được kiểm soát tốt. Tuy nhiên, trong các trường hợp xấu trứng cá tuổi dậy thì có thể để lại sẹo lồi, sẹo lõm và các vết thâm sẹo… Điều này sẽ tác động tiêu cực đến thẩm mỹ da và tâm lý của các bạn trẻ.
Điều trị mụn trứng cá tuổi dậy thì là việc làm cần thiết để giúp cho các bạn trẻ tự tin bước vào ngưỡng cửa cuộc đời. Cha mẹ cần quan tâm nhắc nhở con em mình chăm sóc da tốt hơn, đúng khoa học để có thể nhanh chóng kiểm soát sự phát triển của mụn trứng cá và trả loại một làn da đẹp.
Nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì
Trong thời gian vừa qua, Dr.thaiha đã tiếp nhận rất nhiều ca bệnh bị mụn trứng cá tuổi dậy thì. Có những trường hợp bị mụn từ khi học cấp 1, có trường hợp bị mụn ở cấp 2… Tỷ lệ mắc trứng cá dậy thì ở nữ giới cao hơn nam giới và dường như tình trạng mụn trứng cá ở nam cũng có xu hướng nặng hơn. Mụn xuất hiện nhiều ở mặt và cả lưng…
Về nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì thì sẽ liên quan đến 3 yếu tố chính gồm: sản xuất chất bã nhờn của da, sừng hóa cổ nang lông và vai trò của vi khuẩn Propionibacterium acnes.
Tăng tiết chất bã
Thường liên quan đến sự rối loạn hormone, đặc biệt là hormon sinh dục nam. Các hormon này kích thích tuyến bã hoạt động và phát triển thể tích làm tăng bài tiết chất bã lên nhiều lần. Và khi này, da sẽ dễ dàng bị bít tắc – nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì
Sừng hóa nang lông
Tình trạng này sẽ làm ống bài xuất tuyến bã bị hẹp lại, chất bã không thoát ra ngoài được nên bị ứ đọng lại trong lòng tuyến bã, lâu ngày bị cô đặc lại hình thành nhân trứng cá. Sừng hoá nang lông thường mạnh mẽ hơn các các vùng da gồm mặt, lưng và bụng.
Sự gia tăng hoạt động của vi khuẩn
Vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) gây trứng cá tồn tại ở dưới da và chúng vô hại. Tuy nhiên khi nang lông bị bít tắc, các chất bã và tế bào chết quá nhiều sẽ sẽ tạo nên môi trƣờng kỵ khí và P. acnes có thể phát triển. Đây là lời giải thích cho câu hỏi tại sao tuổi dậy thì lại có mụn trứng cá đặc biệt là tình trạng mụn viêm.
Tuy nhiên, điều này vẫn còn chưa đủ để nói giải thích vì sao tuổi dậy thì hay bị mụn trứng cá. Bởi bên cạnh các yếu tố căn nguyên gây trứng cá sẽ còn có các nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì liên quan khác. Đây cũng chính là lý do tại sao trứng cá thường kéo dài dai dẳng dù cho chúng ta đã điều trị theo đúng hướng.
Các yếu tố nguy cơ khiến bạn bị trứng cá tuổi dậy thì
Tại Phòng khám da liễu Thái Hà, các bác sĩ chuyên khoa đã chỉ ra các nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì chính là yếu tố nguy cơ giải thích cho câu hỏi vì sao tuổi dậy thì hay bị mụn trứng cá gồm:
- Giới tính: Bệnh gặp ở nữ nhiều hơn nam, tỷ lệ nữ/nam gần bằng 2/1 nhưng nam giới thường bị mụn trứng cá tuổi dậy thì nặng hơn nữ giới.
- Yếu tố gia đình: Theo thống kê cứ 100 bệnh nhân bị trứng cá thì 50% có tiền sử gia đình có bố hoặc mẹ bị mắc trứng cá trước đó. Hoặc nếu anh hoặc chị em ruột bị trứng cá thì nguy cơ mắc bệnh da liễu này cũng cao hơn.
- Yếu tố thời tiết: Khí hậu nóng ẩm, hanh khô liên quan đến bệnh trứng cá tuổi dậy thì, người trưởng thành và cả trứng cá sau sinh. Nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì này sẽ khiến cho độ pH của da bị thay đổi, độ ẩm bị ảnh hưởng, da bị tiếp xúc với nhiều bụi bẩn… Tập trung ở các vùng đô thị, nơi có nền kinh tế phát triển và những vùng nông thôn là nơi không được chú trong đến vấn đề vệ sinh nguồn nước.
- Yếu tố nghề nghiệp: Khi tiếp xúc với dầu mỡ, với ánh nắng nhiều…làm tăng khả năng bị bệnh. Nguyên nhân gây mụn ở tuổi dậy thì có thể gặp ở những em sinh viên đang học tập trong môi trường khắc nghiệt gồm đầu bếp, vận động viên thể dục thể thao.
- Yếu tố stress: Các vấn đề về tâm lý, tình cảm có thể gây nên bệnh hoặc làm tăng nặng bệnh trứng cá và khiến cho trứng cá khó kiểm soát hơn. Do đó, bạn cần kiểm soát tốt nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì bằng cách tránh sự căng thẳng quá mức.
- Chế độ ăn: Một số thức ăn có thể làm tăng bệnh trứng cá như sô-cô-la, đường, bơ, cà phê… Trong đó, đáng chú ý là thức uống khoái khẩu của tuổi mới lớn – trà sữa. Ngoài ra, nếu bạn dùng quá nhiều sữa bò trong độ tuổi dậy thì thì nguy cơ mắc trứng cá cũng sẽ cao hơn.
- Thuốc: Một số thuốc làm tăng trứng cá, trong đó thường gặp là corticoid, isoniazid, thuốc có nhóm halogen, androgen (testosteron), lithium…
Ngoài ra, còn có một nguyên nhân gây trứng cá ở tuổi dậy thì thì đáng chú ý nhất chính là việc chăm sóc da mặt không có sự khoa học, lạm dụng mỹ phẩm từ quá sớm. Trong đó, hầu như các bệnh nhân nhỏ tuổi khi thăm khám trứng cá tại Dr.thaiha cho biết họ đều chưa có một chu trình chăm sóc da cơ bản đúng chuẩn và điều này khiến cho trứng cá khó kiểm soát hơn.