Nguyên nhân gây mụn
Trước khi tìm hiểu các phương pháp trị mụn tại nhà hiệu quả, hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân gây mụn trứng cá, từ đó có cái nhìn rõ ràng về cơ chế trị mụn của từng phương pháp trong danh sách kể trên và có sự lựa chọn đúng đắn nhất nhé!
Mụn trứng cá xảy ra khi các lỗ nhỏ trên da, hay còn gọi là nang lông, bị tắc nghẽn. Ba nguyên nhân chính góp phần khiến mụn phát triển là tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, tế bào da chết bong tróc bất thường và sự tăng sinh nhanh của vi khuẩn gây mụn.
Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức
Tuyến bã nhờn là những tuyến nhỏ trên da của bạn, chúng tạo ra một loại dầu gọi là bã nhờn giúp bôi trơn bề mặt da của bạn. Nếu các tuyến dầu của bạn tạo ra nhiều bã nhờn hơn mức cần thiết, dầu thừa sẽ nằm trong lỗ chân lông và làm tắc nghẽn nang lông, từ đó gây nên mụn trứng cá. Mụn trứng cá là sự khởi đầu cho tất cả các loại mụn như mụn đầu đen, mụn viêm và mụn nang. Bên cạnh đó sự gia tăng chất nhờn trên da có thể tạo ra môi trường mà vi khuẩn phát triển mạnh, dẫn đến mụn bị viêm.
Tế bào da chết bong tróc bất thường
Lớp trên cùng của da được gọi là biểu bì. Lớp này liên tục làm bong tróc các tế bào da cũ, đó là cách da tự tẩy tế bào chết và làm mới. Các tế bào da chết liên tục rơi ra khỏi lớp sừng và được thay thế bằng các tế bào mới đẩy lên từ bên dưới. Tuy nhiên, nếu bạn có làn da dễ bị mụn trứng cá nhẹ, quá trình trên có thể không hoạt động tốt, bạn sẽ tạo ra nhiều tế bào da chết hơn những người không bị mụn, chúng sẽ mắc kẹt trong nang và gây tắc nghẽn.
Vi khuẩn
Cutibacterium acnes (C. acnes) là vi khuẩn thường được tìm thấy trên da. Ở một số người bị mụn trứng cá, quần thể C. acnes phát triển ngoài tầm kiểm soát. Khi đó lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi tế bào da chết và bã nhờn, oxy không thể đi vào lỗ chân lông, tạo ra môi trường kỵ khí, thuận tiện cho vi khuẩn phát triển. Lúc này vi khuẩn tạo ra chất thải axit béo, gây kích ứng niêm mạc lỗ chân lông, gây mẩn đỏ và viêm nhiễm.
Bên cạnh ba nguyên nhân chủ yếu nói trên, còn có một số yếu tố khác dẫn đến nguy cơ hình thành mụn trên da như thay đổi nội tiết tố, stress, vệ sinh kém, thuốc men….
Chi tiết các cách trị mụn tại nhà hiệu quả và an toàn
Cách trị mụn đơn giản tại nhà bằng tinh dầu trà
Có nhiều sản phẩm trị mụn đầu đen, trong đó tinh dầu trà là một chất kháng khuẩn và chống viêm có nguồn gốc tự nhiên, có thể tiêu diệt C. acnes, vi khuẩn gây ra mụn trứng cá. Tinh dầu trà cũng có thể giúp giảm sưng và tấy đỏ của mụn nhọt.
Hướng dẫn cách trị mụn tại nhà sử dụng tinh dầu trà:
Mọi người có thể thoa chiết xuất cây trà lên mụn trứng cá dưới dạng kem, gel hoặc tinh dầu, với nồng độ đảm bảo đã được pha loãng theo quy định an toàn.
Cách trị mụn tại nhà bằng nha đam
Nha đam là một chất kháng khuẩn và chống viêm tự nhiên, có nghĩa là nó có thể làm giảm sự xuất hiện của mụn trứng cá và ngăn ngừa mụn bùng phát. Nha đam chứa các phân tử đường, axit amin và kẽm, làm cho nó trở thành một chất bảo vệ và dưỡng ẩm da tuyệt vời. Nó đặc biệt thích hợp cho những người bị khô da do sử dụng các sản phẩm chống mụn khác.
Cách sử dụng gel nha đam trị mụn tại nhà
Bạn nên làm sạch vết mụn và sau đó thoa một lớp mỏng kem hoặc gel nha đam hai lần mỗi ngày sau khi rửa sạch bằng xà phòng.
Hướng dẫn cách trị mụn tại nhà bằng trà xanh
Ai cũng biết rằng uống trà xanh có nhiều lợi ích cho sức khỏe , nhưng nghiên cứu cho thấy rằng việc thoa trà xanh lên da cũng có thể có lợi, làm giảm lượng dầu mà da sản xuất và giảm số lượng cũng như mức độ nghiêm trọng của các vết thâm. Điều này là do trà xanh có chứa các hóa chất gọi là polyphenol có thể tiêu diệt vi khuẩn và giảm viêm.
Cách sử dụng: Để trị mụn tại nhà, bạn hãy pha một ấm trà xanh, sau khi nước nguội, dùng khăn vải hoặc bông gòn thấm nước trà xanh lên vùng da bị mụn.
Cách trị mụn tại nhà bằng mặt nạ trị mụn
– Mặt nạ trị mụn tại nhà bằng dưa chuột: Dưa chuột có lợi ích làm dịu da và dưỡng ẩm, vì vậy nếu da bạn bị viêm do mụn, dưa chuột có thể mang lại lợi ích làm dịu nhẹ. Tạo hỗn hợp bằng cách trộn một quả dưa chuột nhỏ và 1 chén bột yến mạch, sau đó trộn 1 muỗng cà phê hỗn hợp này với 1 muỗng cà phê sữa chua và thoa lên mặt. Để nó trong 30 phút, và sau đó rửa sạch. Ngoài ra còn có thể nghiền toàn bộ một quả dưa chuột, lọc lấy nước, thêm 1 thìa đường và trộn đều, sau đó thoa lên mặt và giữ nguyên trong 10 phút rồi rửa sạch bằng nước lạnh.
– Mặt nạ trị mụn tại nhà bằng mật ong: Mật ong có nhiều đặc tính chữa bệnh. Một số nghiên cứu cho thấy các đặc tính kháng khuẩn của mật ong cũng có thể thúc đẩy chữa lành vết bỏng và nhiễm trùng vết thương, đồng thời ức chế sự phát triển của C. acnes. Trước khi đắp mặt nạ cho da mụn này, hãy rửa sạch mặt bằng nước ấm, sau đó thoa mật ong lên và để trên da trong 30 phút rồi rửa sạch lại lần nữa bằng nước ấm.
– Mặt nạ trị mụn tại nhà bằng nghệ: Nghệ có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa và khả năng cải thiện đáng kể mức độ nghiêm trọng của tình trạng mụn trứng cá. Cách làm là trộn 1/2 cốc bột đậu xanh và 2 thìa cà phê mỗi loại bột nghệ, bột gỗ đàn hương và bơ sữa hoặc dầu hạnh nhân, sau đó kết hợp chúng với đủ nước để tạo thành hỗn hợp sền sệt. Để trong 5 đến 10 phút, xoa với áp lực bằng cả hai lòng bàn tay và ngón tay, sau đó xả sạch bằng nước.
Bổ sung dầu cá, kẽm, vitamin giúp trị mụn tại nhà hiệu quả
Dầu cá chứa hai loại axit béo omega-3 chính: axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA) ,là các loại chất béo lành mạnh mang lại vô số lợi ích cho sức khỏe, chúng có thể làm giảm các yếu tố gây viêm, giảm nguy cơ mụn trứng cá.
Bạn có thể nhận bổ sung axit béo omega-3 bằng cách uống dầu cá, ăn cá hồi, cá mòi, cá cơm, quả óc chó, hạt chia, hạt lanh xay…
Việc bổ sung kẽm cũng có thể giúp điều trị mụn trứng cá, điều này là do kẽm có đặc tính chống viêm có thể làm giảm mẩn đỏ, làm dịu làn da của bạn. Kẽm cũng có thể làm giảm lượng dầu mà da của bạn tạo ra, đặc biệt hữu ích đối với những người có làn da dầu tự nhiên.
Kẽm cũng là một chất dinh dưỡng quan trọng cho não và tăng cường hệ miễn dịch.
Cách sử dụng: Bạn có thể tìm mua các chất bổ sung kẽm không cần kê đơn, nhưng hãy đảm bảo rằng lượng kẽm của bạn ở mức từ 8-11 mg mỗi ngày và không quá 40 mg mỗi ngày.
Tự tẩy tế bào chết giúp trị mụn tại nhà hiệu quả
Tẩy da chết là quá trình loại bỏ lớp tế bào chết trên cùng của da. Nó có thể cải thiện mụn trứng cá bằng cách loại bỏ các tế bào da làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Tẩy tế bào chết cũng có thể làm cho các phương pháp điều trị mụn trứng cá trên da hiệu quả hơn bằng cách cho phép chúng xâm nhập sâu hơn, sau khi lớp da trên cùng được loại bỏ. Có rất nhiều sản phẩm tẩy da chết có sẵn, nhưng bạn cũng có thể tự làm hỗn hợp tẩy tế bào chết tại nhà bằng đường hoặc muối, cách làm là:
- Trộn đều đường (hoặc muối) và dầu dừa.
- Nhẹ nhàng chà xát da của bạn với hỗn hợp và rửa sạch.
- Tẩy tế bào chết thường xuyên như mong muốn, tối đa một lần mỗi ngày.
Hướng dẫn cách trị mụn đơn giản tại nhà bằng men bia
Men bia hoặc men làm bánh là một lựa chọn khác có thể có lợi cho việc chống lại mụn trứng cá, cách làm như sau:
- Trộn một gói men bia dạng bột với 1 muỗng canh nước cốt chanh
- Thêm hỗn hợp lên mặt và để trong 1 phút.
- Rửa sạch bằng nước ấm rồi lau khô.
Bạn cũng có thể kết hợp men bia vào chế độ ăn uống của mình bằng cách trộn nó với nước trái cây hoặc nước, cũng có vai trò trong trị mụn trứng cá tại nhà
Các phương pháp điều trị mụn khác
Nếu bạn đã thử các cách trị mụn tại nhà trong vài tuần và chúng không có hiệu quả, hoặc tình trạng mụn của bạn đang dần trở nên nghiêm trọng hơn, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn về những biện pháp điều trị chuyên sâu hơn như:
- Thuốc bôi ngoài da
- Thuốc uống
- Các phương pháp trị liệu
Thuốc bôi ngoài da
Retinoids và các loại thuốc thuộc nhóm retinoid: Thuốc, kem trị mụn đầu đen có chứa axit retinoic hoặc tretinoin thường hữu ích cho mụn trứng cá. Chúng thường có dạng kem, gel và nước thơm, giúp ngăn chặn sự kết dính của các nang lông. Ví dụ bao gồm tretinoin (Avita, Retin-A, những loại khác), adapalene (Differin) và tazarotene (Tazorac, Avage, những loại khác). Lưu ý không bôi tretinoin cùng lúc với benzoyl peroxide.
Thuốc kháng sinh: Chúng hoạt động bằng cách tiêu diệt vi khuẩn dư thừa trên da và giảm sưng đỏ và viêm. Trong vài tháng đầu điều trị, bạn có thể sử dụng cả retinoid và kháng sinh, với loại kháng sinh được bôi vào buổi sáng và retinoid vào buổi tối. Thuốc kháng sinh thường được kết hợp với benzoyl peroxide để giảm khả năng kháng thuốc kháng sinh. Ví dụ bao gồm clindamycin với benzoyl peroxide (Benzaclin, Duac, những loại khác) và erythromycin với benzoyl peroxide (Benzamycin).
Axit azelaic và axit salicylic: Axit azelaic là một axit tự nhiên được tạo ra bởi một loại nấm men. Nó có đặc tính kháng khuẩn. Kem hoặc gel axit azelaic 20% dường như có hiệu quả tương đương với nhiều phương pháp điều trị mụn thông thường. Axit salicylic có thể giúp ngăn chặn các nang lông bị bịt kín.
Dapsone: Dapsone (Aczone) gel 5% hai lần mỗi ngày được khuyên dùng cho mụn trứng cá viêm, đặc biệt là ở phụ nữ bị mụn trứng cá.
Thuốc uống
Thuốc kháng sinh: Đối với mụn trứng cá từ trung bình đến nặng, bạn có thể cần dùng kháng sinh đường uống để giảm vi khuẩn. Thông thường, lựa chọn đầu tiên để điều trị mụn trứng cá là tetracycline (minocycline, doxycycline) hoặc macrolide (erythromycin, azithromycin). Macrolide có thể là một lựa chọn cho những người không thể dùng tetracycline, bao gồm cả phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 8 tuổi. Kháng sinh đường uống nên được sử dụng trong thời gian ngắn nhất, cũng như kết hợp với các loại thuốc khác, chẳng hạn như benzoyl peroxide, để làm giảm nguy cơ kháng thuốc kháng sinh.
Các tác nhân chống androgen: Thuốc spironolactone (Aldactone) có thể được xem xét cho phụ nữ và trẻ em gái vị thành niên nếu thuốc kháng sinh uống không có tác dụng. Nó hoạt động bằng cách ngăn chặn tác động của nội tiết tố androgen lên các tuyến sản xuất dầu.
Isotretinoin: Isotretinoin (Amnesteem, Claravis, những loại khác) là một dẫn xuất của vitamin A. Nó có thể được kê đơn cho những người bị mụn trứng cá vừa hoặc nặng không phản ứng với các phương pháp điều trị khác.
Các phương pháp trị liệu
Đối với một số người với tình trạng da bị mụn viêm nghiêm trọng, các liệu pháp trị mụn viêm sau đây có thể hữu ích, đơn lẻ hoặc kết hợp với thuốc:
- Liệu pháp ánh sáng như liệu pháp quang học, liệu pháp laser…
- Peel retinol hóa học. Quy trình này sử dụng các ứng dụng lặp đi lặp lại của dung dịch hóa học, chẳng hạn như axit salicylic, axit glycolic hoặc axit retinoic. Nó có thể cải thiện vẻ ngoài của da, mặc dù sự thay đổi không kéo dài và thường cần phải điều trị lặp lại.
- Tiêm steroid. Các tổn thương dạng nốt và dạng nang có thể được điều trị bằng cách tiêm một loại thuốc steroid vào chúng. Liệu pháp này đã giúp cải thiện nhanh chóng và giảm đau. Các tác dụng phụ có thể bao gồm mỏng da và đổi màu ở vùng được điều trị.
Thực hư cách trị mụn dứt điểm tại nhà?
Trên Internet hiện tại, rất dễ để bắt gặp những bài đăng có tựa đề câu view như: “Cách trị mụn dứt điểm tại nhà” hay “Cách trị mụn tận gốc tại nhà“, nhưng điều này là thiếu khoa học. Bởi lẽ tổ chức y tế thế giới WHO đã liệt kê Mụn trứng cá vào nhóm bệnh mạn tính, nghĩa là không thể trị khỏi hoàn toàn và rất dễ tái phát.
