Hỏi: Chào các bác sĩ có thể cho em biết bệnh tàn nhang do những nguyên nhân nào không ạ , có cách nào hỗ trợ điều trị không ạ, những câu hỏi em gửi về phía Sức khoẻ vabuta mong có câu trả lời. Em chân thành cảm ơn.
Trả lời: Chào bạn các chuyên gia sẽ giải đáp toàn bộ thắc mắc của bạn ngay trong bài viết này B.sĩ Đỗ Xuân Tính cho biết rằng Tàn nhang là một dạng rối loạn sắc tố da có tính chất di truyền. Tình trạng này đặc trưng bởi những đốm nhỏ, có màu nâu nhạt đến nâu đậm xuất hiện ở một số tại vùng da hở như da mặt, tay, cổ cũng như lưng. Tàn nhang chỉ dẫn đến thương tổn ở tại vùng thượng bì (lớp nông của da) phải có thể loại bỏ hoàn toàn nếu như chăm sóc cũng như chữa đúng cách.
Tàn nhang (Đồi mồi) trên mặt là gì?
Tàn nhang là một dạng tăng sắc tố da lành tính có tính chất di truyền. Tình trạng này có khả năng xuất hiện ở mọi đối tượng tuy nhiên cơ bản ảnh hưởng đến nữ giới. Bệnh thường khởi phát sớm, có khả năng xuất hiện ở giai đoạn 2 – 3 tuổi hay bắt đầu lúc tới tuổi dậy thì.
Tàn nhang đặc trưng bởi các đốm tròn có màu nâu nhạt tới nâu đậm, mọc tập trung hoặc rải rác và ảnh hưởng tới các ở tại vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng như gò má, tay, cổ cũng như lưng. Tàn nhang là chứng bệnh da liễu lành tính, không dẫn đến đau, châm chích, ngứa cũng như hay nóng rát. Tổn thương do chứng bệnh lý này hiếm khi tiến triển thành tế bào ung thư.
Tàn nhang hay thấy ở người có làn da trắng, mỏng và người có tiền sử gia đình mắc những căn bệnh da liễu do tăng sắc tố melanin. Mặc dù không dẫn tới ngứa ngáy hoặc khó chịu tuy nhiên một số đốm nâu do tàn nhang ảnh hưởng không nhỏ đến ngoại hình và yếu tố tâm lý.
Lý do gây tàn nhang nên biết
Tàn nhang là hệ quả do sắc tố melanin (sắc tố làm da đen sạm) nâng cao lên rất mức khiến cho da hình thành những đốm nâu nhạt, nâu đen hoặc đỏ.
Tiếp xúc với ánh nắng thường xuyên kích thích gen melanocytes sản sinh tế bào melanin
các nguyên do có khả năng dẫn đến tàn nhang, bao gồm:
- Di truyền: Nghiên cứu di truyền học nhận thấy, người mắc tàn nhang có gen trội Melanocortin 1 receptor. Gen này kích thích sắc tố melanin sản sinh quá mức làm da hình thành một số đốm có màu nâu nhạt đến nâu đen.
- Tiếp xúc với ánh nắng: Tia UV-B trong ánh nắng mặt trời có khả năng kích thích một số tế bào melanocytes tăng sản xuất melanin khiến cho da hình thành các đốm nâu trên bề mặt. Tiếp xúc với ánh nắng thường xuyên còn làm cho nâng cao màu sắc và số lượng của các đốm tàn nhang. Vì vậy, tàn nhang thường có xu hướng đậm hơn vào mùa hè cũng như nhạt màu vào mùa đông.
Thống kê cho rằng, tàn nhang thường xuất hiện ở người da trắng và người da vàng, quá hiếm lúc xuất hiện ở người da đen.
Chẩn đoán đúng tàn nhang?
có khả năng chẩn đoán tàn nhang một cách chính xác căn cứ vào yếu tố gợi ý và các đặc điểm trên da mà không bắt buộc đến bất kỳ xét nghiệm nào khác.
Yếu tố gợi ý
- người trong nhà trong gia đình mắc tàn nhang gợi ý trường hợp này là do di truyền.
- Thường xuyên tiếp xúc, phơi bày cơ thể dưới ánh nắng mặt trời mà không được che chắn hay bảo vệ gợi ý tia cực tím là nguyên nhân làm tàn nhang xuất hiện.
Dấu hiệu
- Xuất hiện trên da một số đốm tròn có màu nâu nhạt, nâu đậm hoặc màu đen. Một số đốm có kích thước nhỏ vài mi li mét cũng như không kèm theo một số biểu hiện nào khác.
- những đốm có xu hướng đậm hơn, nâng cao số lượng hay lan rộng ra khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Triệu chứng nhận biết tàn nhang rõ nhất
biểu hiện lâm sàng của tàn nhang tương đối dễ nhận biết. Nhưng ở một số hiện tượng, tàn nhang có mắc nhầm lẫn với nám da, đồi mồi cũng như nốt ruồi.
Tàn nhang đặc trưng bởi sự xuất hiện của các đốm nâu nhỏ, mọc rải rác hoặc tập trung tại một số ở tại vùng da hở
các dấu hiệu giúp nhận biết tàn nhang, bao gồm:
- Da xuất hiện những đốm nhỏ có màu nâu nhạt hay nâu sẫm, một số tình trạng có khả năng xuất hiện đốm tàn nhàng màu vàng sẫm hoặc màu đỏ
- Kích thước đốm tàn nhang dao động từ một đến vài mm
- Đốm tàn nhang có thể mọc rải rác hoặc tập trung, số lượng đốm tương đối đa dạng cũng như thường không đồng nhất
- Tàn nhang thường xuất hiện ở các ở vùng da hở có tần suất tiếp xúc với ánh nắng cao như mặt (đặc biệt là vùng gò má), vai, cổ, tay cũng như lưng
- Màu sắc của tàn nhang thường đậm hơn sau khi tiếp xúc với ánh nắng
Tàn nhang thực chất là một dạng rối loạn sắc tố ở lớp thượng bì (lớp nông của da). Do đó chữa tàn nhang thường dễ hơn so với chữa nám da cũng như đồi mồi.
Các kỹ thuật điều trị tàn nhang phổ biến
chữa tàn nhang có khá nhiều phương pháp khác nhau như sử dụng kem bôi, thuốc uống, laser, chemical peeling, đốt điện,… Để đạt hiệu quả trị cao, bác sĩ thường yêu cầu kết hợp giữa phương pháp xâm lấn với dùng thuốc cũng như chăm sóc đúng cách.
1. Sử dụng kem bôi và thuốc uống
Đối với các trường hợp có những đốm tàn nhang mờ cũng như số lượng ít, có khả năng chữa trị bằng cách dùng thuốc. Ngoài chức năng làm cho mờ đốm nâu, một số mẫu thuốc cũng như kem bôi còn có tác dụng chống lão hóa, làm cho đều màu da cũng như nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh.
sử dụng những mẫu thuốc bôi giúp khiến cho mờ các đốm nâu, ngăn ngừa lão hóa và làm cho đều màu da
các dòng kem bôi cũng như thuốc uống được dùng để trị tàn nhang, bao gồm:
- Kem bôi chứa AHA: AHA (alpha hydroxy acid) là dòng axit hoạt động trên bề mặt da giúp dòng bỏ tế bào chết, dưỡng ẩm cũng như khiến cho mờ một số đốm nâu. Ngoài ra, thành phần này còn giúp chống lão hóa, dưỡng trắng da và duy trì làn da mịn màng. Một số dẫn xuất của AHA thường được sử dụng để trị tàn nhang, bao gồm Glycolic acid, Mandelic acid, Lactic acid,…
- Thuốc bôi Tretinoin: Thuốc bôi Tretinoin (dẫn xuất của vitamin A) có tác dụng ức chế sản sinh keratin, tái tạo những mô liên kết, khiến bong tế bào vảy, hạn chế tích tụ bã nhờn trong nang lông và thúc đẩy đổi mới tế bào biểu bì. Tretinoin được sử dụng để khiến cho mờ đốm tàn nhang, vết thâm sẹo, nám da, phòng ngừa lão hóa và chữa mụn. Ngoài ra, loại thuốc này còn được dùng để trị vảy nến cũng như viêm nang lông.
- Thuốc bôi chứa Hydroquinone: Hydroquinone là hợp chất hydroxyphenolic có cấu trúc gần giống với tiền chất của sắc tố melanin. Hoạt chất này có khả năng ức chế ezyme tyrosine nhằm ngăn chặn vô cùng trình chuyển đổi enzyme DOPA thành melanin (sắc tố làm cho da đen sạm). Căn cứ vào cơ chế này, Hydroquinone được sử dụng điển hình để trị tàn nhang, nám da, thâm sẹo nặng,… mẫu thuốc này thường được sử dụng tối đa 3 tháng và được dùng phối hợp với thuốc bôi chứa AHA để gia tăng tác dụng.
- Thuốc bôi chứa Acid azelaic: Acid azelaic là mẫu acid có nguồn gốc từ lúa mì cũng như lúa mạch. Hoạt chất này ức chế cạnh tranh với enzyme tyrosine nhằm giảm thiểu tổng hợp melanin cũng như khiến cho mờ một số đốm nâu trên bề mặt da. Bên ngoài ra, Acid azelaic còn có tác dụng ức chế ký sinh trùng P. Acnes gây ra mụn trứng cá và bình thường hóa khá trình sừng hóa da.
- Thuốc bôi chứa Arbutin: Arbutin được chiết xuất từ lá khô của cây dâu tây có thể ức chế tyrosinase trong tế bào keratinocytes. Do vậy, hoạt chất có khả năng hạn chế rất trình tổng hợp melanin và làm cho mờ các đốm tàn nhang trên da mặt. Bên ngoài ra, Arbutin còn giúp dưỡng trắng, chống oxy hóa cũng như phòng tránh ung thư da.
- Axit Ascorbic (vitamin C): Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa mạnh, ức chế tổng hợp melanin và kích thích sản sinh collagen. Tùy vào mức độ tổn thương da, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng vitamin C dạng bôi hay dạng uống. Ngoài chức năng giảm thâm sạm cũng như khiến cho mờ đốm nâu, vitamin C còn giúp khiến cho chậm vô cùng trình lão hóa và duy trì độ đàn hồi của da.
- một số loại thuốc khác: ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng kem bôi chứa Acid kojic, Niacinamide, Acid trichloracetic hay viên uống chứa vitamin PP để cải thiện tàn nhang cũng như một số vấn đề da liễu do tăng sắc tố melanin.
Hầu hết những loại kem bôi da đều có hiệu quả chậm cũng như nên ít nhất 3 – 6 tháng để loại bỏ hoàn toàn các đốm tàn nhang. Ngoài ra, các sản phẩm này có thể làm cho da kích ứng cũng như tăng sắc tố nếu như không có giải pháp tránh nắng và chăm sóc đúng cách.