Các dấu hiệu và triệu chứng của mụn khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng này, bao gồm:
- Mụn đầu trắng (lỗ chân lông đã đóng)
- Mụn đầu đen (lỗ chân lông mở)
- Những vết sưng nhỏ, đỏ
- Mụn nhọt (mụn mủ), đó là những sẩn có mủ ở đầu
- Xuất hiện nốt sần lớn ở dưới bề mặt da, rắn và gây đau
- Mụn đầy mủ xuất hiện bên dưới bề mặt da (tổn thương nang)
Nguyên nhân gây ra mụn
Bốn yếu tố chính gây ra mụn, bao gồm:
- Da quá nhiều dầu
- Tắc nghẽn lỗ chân lông
- Vi khuẩn
- Hormone hoạt động quá mạnh (androgen)
Mụn thường xuất hiện trên mặt, trán, ngực, lưng trên và vai vì những vùng da này có nhiều tuyến dầu nhất (bã nhờn). Các lỗ chân lông được kết nối với các tuyến bã nhờn.
Mụn đầu đen là những lỗ nang lông bị tắc do các tế bào chết, vi khuẩn và dầu nhờn khi tiếp xúc với không khí sẽ bị oxy hóa và chuyển sang màu đen. Mụn đầu trắng khác mụn đầu đen, đây cũng là loại mụn do tắc lỗ nang lông nhưng loại này không tiếp xúc với không khí bên ngoài nên có màu trắng.
Mụn nhọt là những đốm đỏ nổi lên, thường có màu trắng khi các nang lông bị chặn bị viêm hoặc nhiễm vi khuẩn. Sự tắc nghẽn và tình trạng viêm diễn tiến sâu bên trong nang lông tạo ra các khối u nang dưới bề mặt da của bạn. Các lỗ chân lông khác trên da của bạn như tuyến mồ hôi, thường không liên quan đến mụn.
Một số yếu tố có thể khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn như:
- Hormone: Hormone Androgens tăng ở bé trai và bé gái trong giai đoạn dậy thì, khiến tuyến bã nhờn to ra và tạo ra nhiều bã nhờn hơn. Thay đổi nội tiết tố liên quan đến thời kỳ mang thai và sử dụng thuốc tránh thai cũng có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất bã nhờn. Lượng androgen thấp ở phụ nữ có thể làm cho mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn.
- Một số loại thuốc. Ví dụ bao gồm các loại thuốc có chứa corticosteroid, testosterone hoặc lithium.
- Chế độ ăn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng một số yếu tố chế độ ăn uống, bao gồm sữa tách béo và thực phẩm giàu carbohydrate – như bánh mì, bánh mì tròn và khoai tây chiên – có thể làm trầm trọng thêm mụn trứng cá.
- Căng thẳng: Căng thẳng có thể khiến cho tình trạng mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn.
Điều trị mụn
Cách điều trị mụn
Nếu bạn đã thử các sản phẩm trị mụn trong vài tuần nhưng không đem lại hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn thuốc mạnh hơn nhằm:
- Kiểm soát tình trạng mụn
- Tránh để lại sẹo hoặc tổn thương khác cho làn da của bạn do mụn gây ra
Thuốc trị mụn hoạt động bằng cách giảm tiết bã nhờn, tăng tốc độ luân chuyển tế bào da, chống nhiễm trùng vi khuẩn hoặc giảm viêm – giúp ngăn ngừa sẹo.
Một số loại thuốc được sử dụng, bao gồm:
Thuốc bôi:
- Retinoids: Thuốc retinoid có nguồn gốc từ vitamin A và bao gồm tretinoin (Avita, Retin-A, những loại khác), adapalene (Difin) và tazarotene (Tazorac, Avage), thường có trong các sản phẩm chăm sóc da như kem, gel hay kem dưỡng da.
- Kháng sinh: kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn da và giảm tình trạng mẩn đỏ. Trong vài tháng đầu điều trị, bạn có thể sử dụng cả retinoid và kháng sinh, có thể sử dụng kháng sinh vào buổi sáng và retinoid vào buổi tối.
- Dapsone. Dapsone (Aczone) 5% gel: sử dụng hai lần mỗi ngày để điều trị tình trạng viêm do mụn, đặc biệt là ở phụ nữ trưởng thành bị mụn trứng cá. Tác dụng phụ bao gồm đỏ da và khô da.
Thuốc uống:
- Kháng sinh: Đối với tình trạng mụn nghiêm trọng, bạn có thể cần uống thuốc kháng sinh để kháng khuẩn và chống viêm.
- Thuốc chống androgen: Thuốc spironolactone (Aldactone) có thể được sử dụng cho phụ nữ và trẻ vị thành niên nếu uống thuốc kháng sinh không mang lại hiệu quả cho quá trình điều trị mụn. Thuốc có tác dụng ngăn chặn sự hoạt động quá mức của nội tiết tố androgen.
Sử dụng mỹ phẩm
Mỹ phẩm sẽ là một phần không thể thiếu để bạn có một làn da đẹp. Việc kết hợp giữa chế độ sinh hoạt hợp lý và mỹ phẩm chất lượng sẽ mang đến cho bạn một làn da đẹp và giảm thiểu nguy cơ tái mụn.
Hơn hết là nếu bạn không thích dùng các loại thuốc giảm kích ứng mụn thì mỹ phẩm sẽ là một lựa chọn không nên bỏ qua.
Trên thị trường hiện nay có hàng hà sa số các loại mỹ phẩm trị mụn, nhưng bạn phải thật tỉnh táo trước ma trận mỹ phẩm này. Vì có rất nhiều loại chất lượng nhưng cũng có không ít mỹ phẩm trôi nổi kém chất lượng, không những mang đến tác dụng điều trị phục hồi da mà còn làm cho tình trạng mụn trở nên năng hơn.
